Na de Watersnoodramp in 1953 waren alle Zeeuwen het erover eens: als we het wassende water geen weerstand zouden bieden was het wachten op een volgende overstroming. 
 
De Deltawerken zijn het antwoord op deze schreeuw om hulp. Het bekendste en meest imposante deel van deze stormvloedkering vind je al bijna veertig jaar tussen Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland.  
 
Meestal laat de 9 kilometer lange Oosterscheldekering het zilte zeewater gewoon door, om de bewoners – mens en dier – in het achterland te bedienen. Maar als de Noordzee bij hoogwater echt uit zijn slof dreigt te schieten, worden binnen vijf kwartier de 62 sluiven dichtgeschoven.  
 
Kletsnatte verdedigingslinie 
Vanuit de hele wereld komen bezoekers naar Zeeland om ons gevecht met de Noordzee van dichtbij te bekijken. De Oosterscheldekering is opgebouwd uit 65 pijlers, die per stuk wel 30 tot 40 meter hoog zijn en elk tot 18.000 ton wegen. De kletsnatte verdedigingslinie was al het decor voor stripalbums, bioscoopfilms en zelfs een etappe in de Tour de France.  
 
Maar dit sterke staaltje bouwmanskunst maakt de meeste indruk als je het met eigen ogen bekijkt.

Doen! 

• Bekijk de Oosterscheldekering van dichtbij én leer alles over de bouw van de Deltawerken in het Deltapark Neeltje Jans. 

• Laat de zeewind door je haren blazen op de fietsroute ‘Kroon op de Deltawerken’ 

• Bezoek het Watersnoodmuseum in Ouwekerk.

Ontdek Nationaal Park Oosterscheldekering (met ANWB) →​

Dodemansduim is een zacht koraal met vingerachtige vormen. Decennialang dacht men dat deze enige koraalsoort in Hollandsche wateren (de overzeese rijksdelen niet meegerekend) voorgoed was uitgestorven. 
 
Maar de laatste tien jaar rukken de witte, roze en oranje kolonies op in de Oosterschelde. En dat is nog maar een fractie van de bonte onderwaterwereld in de zoute zeearm.  
 
Het heldere water vormt ook de kraamkamer voor steeds meer zeesterren, zeepaardjes, inktvissen en roggen. Zelfs haaien worden vaker en vaker gespot. Geen meterslange menseneters, maar vaak jonge exemplaren van kleinere soorten zoals de hondshaai, ruwe haai en gevlekte gladde haai. 
 
Het getijdengebied van de Oosterschelde is zo een waar succesverhaal voor natuurbeschermers. 

500.000 duiken 
Sportduikers hebben inmiddels door dat je al lang niet meer naar het buitenland hoeft om je te vergapen aan bijzonder zeeleven. Elk jaar worden er in de Oosterschelde naar schatting al 500.000 duiken gemaakt.  
 
Maar ook met een snorkel en duikbril kijk je onder water je ogen uit. Bijvoorbeeld vanaf het strandje bij de Bergsediepsluis of in het getijdenhaventje bij restaurant De Heerenkeet.

Kampioen Kathryn waagde de sprong in Zeeland. Dit is wat ze (met duikbril) tegenkwam →​

Doen! 

• Ga op snorkelsafari met een gids van Natuurmonumenten. 

• Bekijk de duizenden trekvogels in een van de vogelkijkhutten van Nationaal Park De Oosterschelde. 

• Fiets de 38 km lange Oosterschengeroute vanuit Goes. (Nadat je daar de Street Artroute hebt gewandeld.)  

Goede vraag: ben je eigenlijk verzekerd als je gaat watersporten (op vakantie)? →

Net buiten Cadzand-Bad – de meest zuidelijke badplaats van ons land – vind je Het Zwin. Dit unieke natuurgebied op de Nederland-Belgische grens is een zogeheten slufter: een strandvlakte achter de duinen die in open verbinding staat met zee.  
 
De brede geul die het gebied doorsnijdt leidde zeevaarders ooit naar Brugge, Damme en Sluis. Maar inmiddels trekt Moeder Natuur er aan de touwtjes, in een eindeloos potje armworstelen tussen nat en droog, zout en zoet, klei en zand.  
 
Tussen de schorren en slikken staren bezoekers zich tureluurs aan duizenden trek-, broed- en zangvogels zoals lepelaars, scholeksters en zwartkoppen. En zelfs boomkikkers voelen zich thuis in dit dynamische decor. 
 
Fossiele haaientanden 
Tijdens een wandel- of fietstocht langs Het Zwin, loont het ook om af en toe in de remmen te knijpen en in het zand neer te ploffen. Wie weet ga je wel met een mooi souvenir naar huis. Door de constante aanwas van nieuw zand staat dit gebied te boek als één van de beste plekken in ons land om (fossiele) haaientanden te vinden. 
 
Doen! 

• Krijg een mooie indruk van het gebied op de 39 km lange Zwinroute vanuit Cadzand. 

• Liever wandelen? Dit afwisselende ommetje van 4 km biedt eveneens een coole kennismaking. 

• Zoek langs het water naar fossiele haaientanden.

Ontdek Het Zwin met onze uitgestippelde wandeling →​

Op Walcheren ligt een van de oudste badplaatsen van Nederland. Al in de 17e eeuw kwamen de eerste dagjesmensen naar Domburg. Maar in de 19e eeuw kwam de stroom aan strandgangers pas echt goed op gang.  
 
De meeste bezoekers waren welgestelde lieden die met koets en al de branding inreden. Velen kwamen op doktersadvies, om hun kwaaltjes te genezen in het heilzame zeewater. De dokter die de basis legde voor dit kuurtoerisme staat in het knusse centrum nog altijd op een sokkel. 
 
Ook schilders zoals Piet Mondriaan en Jan Toorop vertoefden vanwege het mooie licht maar wat graag in Domburg. Daardoor staat het kuuroord tot de dag van vandaag ook te boek als een echt kunstenaarsdorp.  
 
Ontspannen alternatief 
Maar Domburg is bovenal een ontspannen alternatief voor veel van de drukkere Zeeuwse badplaatsen. Als je de goudgele kuststrook al zat zou kunnen worden, zit je in een zucht in Domburgs groene achtertuin. In dit aangrenzende natuurgebied, de Manteling genaamd, liggen ook statige buitenplaatsen zoals Westhove, Berkenbosch en Duinbeek. 

Doen! 

• Beklim de 87 treden van de Hoge Hil: een duintop met een piekfijn uitzicht over de kust. 

• Wandel langs de meest schilderachtige plekjes op de 2,6 km korte Mondriaanroute. 

• Maak onze wandeltocht van De Manteling naar Domburg en ontdek kasteel Westhove (één van de vijf allermooiste kastelen van Nederland!).

Ontdek meer verrassende kustplaatsen (in Europa) →​

De zee geeft en de zee neemt.  
 
En in die eerste categorie plukken Zeeuwen al eeuwen de vruchten van al het lekkers dat de Noordzee te bieden heeft. Dat je langs de Zeeuwse kust aan het goede adres bent voor verse oesters, mag allang geen nieuws meer heten. Tussen september en april – het oesterseizoen – stappen wildplukkers in Yerseke, Wilhelminadorp en bij de Oesterdam in de Oosterschelde zelf het water in om schelpen te rapen of los te wrikken. 
 
Eetbaar zeewier 
De laatste jaren is er echter een nieuwe lekkernij in opkomst langs de Zeeuwse kust: eetbaar zeewier. Door de hoge waterkwaliteit en de aanwezigheid van ruim 120 verschillende soorten geldt de Oosterschelde in ons land als dé snoepwinkel voor eetbaar wier.  
 
Langs havenhoofden, golfbrekers en rotspartijen – bijvoorbeeld op het strand van Neeltje Jans – wemelt het van smakelijke soorten zoals gezaagd zee-eik, slijmerige drakentong en Iers mos.  
 
Wild oogsten is enkel met een vergunning toegestaan. Gelukkig worden er door heel Zeeland begeleide zeewiersafari’s georganiseerd door professionele wierknippers. Bij laag water ga je met laarzen de zee in om te leren wat er allemaal voor lekkers groeit. 

Doen! 

• Ontdek zelf wat er allemaal groeit in zee tijdens een begeleide smaaksafari. 

• Smul van zeewierkroketjes en andere verse vangst bij restaurant Zeeuwse Streken in Middelburg. 

• Kom alles te weten over de lokale bodemschatten op deze thematische fietsroute langs mosselen en oesters.

© Tekst: Matthijs Meeuwsen |
Beeld: Getty Images, Wieldwier en buiten-beeld