‘Dat nu bijna 1 op de 3 woonhuizen zonnepanelen op het dak heeft liggen, komt bovenal door de salderingsregeling’, vertelt energie-expert Aimée Sobels van Milieu Centraal.  

‘Deze regeling maakt het financieel heel aantrekkelijk om zonnepanelen te nemen. Dalende aanschafprijzen door grotere concurrentie en een veel hogere efficiëntie zijn andere redenen voor de gigantische groeispurt van de laatste jaren. En zoals wel vaker geldt, als er één schaap over de dam is…’

Eind 2016 hadden 480.000 huizen in Nederland zonnepanelen op het dak. Eind 2023: 2,6 miljoen. Dankzij deze explosieve groei (zie grafiek) zijn we Europees koploper als het gaat om het aantal zonnepanelen per inwoner. 

En dat voor een land waar de zon regelmatig verstoppertje speelt. Hoe kan dat? 

Maar toch: het zonarme Nederland als Europees Kampioen Zonnepanelen?  

Sobels: ‘Nederland heeft een prima klimaat voor zonne-energie. Voor het rendement van zonnepanelen is het namelijk beter als het niet te warm is. Daarbij leveren ze ook op bewolkte dagen stroom op. Toch is het Europese succes vooral te danken aan ons financiële klimaat. Maar belangrijker is dat zonnepanelen goed zijn voor het klimaat wereldwijd. Ze zorgen voor veel minder CO2-uitstoot dan stroom uit fossiele bronnen.’

Als je in Nederland de hoogste opbrengst van je zonnepanelen wilt hebben, moet je in het uiterste westen van Zeeland wonen. Met 1.900 tot 1.950 uur gemiddeld per jaar schijnt hier de zon het meest.  

In de oostelijke helft van Nederland is dat het laagst: 1.650 tot 1.700 uur.  

Welke zonnepanelen zijn interessant voor jou? Doe de ANWB dakscan → 

Alle hosanna ten spijt lijkt de Nederlandse koppositie in gevaar te komen. Een wispelturig overheidsbeleid, het naderende einde van de salderingsregeling (zie kader), terugleverkosten en daardoor twijfelende consumenten: plots pakken donkere wolken zich samen boven de – ooit zo zonnige – sector.

De in 2004 ingevoerde salderingsregeling bepaalt dat je je teruggeleverde stroom mag verrekenen met je verbruikte stroom. Je krijgt dus net zoveel voor je stroom als dat je ervoor betaalt.

Deze regeling is echter aan zijn eigen succes ten onder gegaan en stopt per 1 januari 2027.

Sobels: ‘Het zou fijn zijn als er snel duidelijkheid is over toekomstige regelgeving. Want eerlijk is eerlijk: het wordt financieel een iets ander verhaal. Toch blijven zonnepanelen ook nu nog aantrekkelijk. De aanschafkosten zijn de afgelopen jaren flink gedaald en bovendien kun je nog twee jaar salderen. Daarnaast is de gemiddelde levensduur van zonnepanelen 25 jaar en binnen die tijd verdien je je investering ruimschoots terug.’

Mocht je zonnepanelen willen aanschaffen, dan zijn er volgens Lievaart meer zaken die je terugverdientijd kunnen versnellen.  

‘Zorg ervoor dat het aantal panelen in lijn is met hoeveel je op jaarbasis aan stroom gebruikt. En leg ze niet klakkeloos op het zuiden. Want als je van je opgewekte stroom midden op de dag weinig zelf gebruikt, dan is een andere richting misschien rendabeler, zodat je ook ochtend- en/of avondzon meepakt. En met een zogenoemd dynamisch energiecontract, zoals van de ANWB, krijg je in die uren ook meer geld voor je teruggeleverde stroom.’ 

Hoe snel precies je je investering terugverdient, gaat meer afhangen van je eigen verbruik, stelt Perry Lievaart, Directeur Product & Marketing ANWB Energie.  

‘Schone en dus zeker zelf uit zon opgewekte stroom is de goedkoopste energie die er is. Om hiervan het meest te profiteren, moet je zoveel mogelijk gebruiken op het moment dat deze volop beschikbaar is. Schijnt de zon? Dan laad je dus je elektrische auto of draai je een was. Hiermee dring je ook eventuele terugleverkosten terug.’

Ondanks alle mitsen en maren over terugverdientijden, staat volgens Sobels één ding vast. ‘Zonne-energie is een fantastisch product. Het is milieuvriendelijk, volop beschikbaar en het maakt ons minder afhankelijk van fossiele brandstoffen.’ 

Ook de ANWB omarmt het.  

Lievaart: ‘Wij willen waar mogelijk een voortrekkersrol spelen in de mobiliteits- en dus energietransitie. En om ervoor te zorgen dat de enorme voordelen van deze nieuwe energiewereld terechtkomen bij al onze leden, nemen we drempels weg. Daarom hebben wij in 2022 ANWB Energie opgericht. We leveren energie tegen inkoopprijs, waardoor onze afnemers op een zonnige zaterdag gratis de was kunnen draaien. Met een dynamisch energiecontract ben je dan ook sinds 2018 – en dus inclusief de energiecrisis – 80% van de tijd goedkoper uit dan met vaste of variabele tarieven. Extra besparen kan door in de goedkope uren grootverbruikers in te schakelen.’

‘Deze vernieuwende manier van energie leveren slaat aan: we groeien flink en zijn in 2024 verkozen tot meest klantvriendelijke energieleverancier van Nederland', vervolgt Lievaart.  

‘Bovendien merken we dat onze gebruikers steeds meer hun energieverbruik afstemmen op de uren dat er veel zonne-energie beschikbaar is en stroom dus (veel) goedkoper is. Een nieuwe gewoonte dus, goed voor het milieu en de portemonnee.’

Hoeveel kun jij besparen met ANWB energie?
Bereken hier (in 1 minuut) je maandbedrag →

Het energie-dilemma