Het Drents-Friese Wold is het grootste bos van Nederland na de Veluwe, maar blijft voor velen een verborgen parel.  

Dit uitgestrekte nationale park, in de provincies Drenthe en Friesland, is een ideale plek om eindeloos te dwalen. Ook kun je er zeldzame planten en dieren tegenkomen, zoals de kraanvogel, boommarter, en verschillende soorten vlinders en libellen. 

Wandelend door het gebied trek je over bloeiende heide, langs grote, serene vennen, en duik je af en toe een donker, mysterieus bos in. Het landschap is echt prachtig!
 

Dieren zoals Schotse hooglanders en andere grazers helpen de natuur zijn gang te gaan. Terwijl inheemse boomsoorten zich spontaan ontwikkelen. Het is spannend om te zien hoe dit gebied zich de komende decennia verder zal ontwikkelen. 

Een aantal jaren geleden is besloten om de natuur hier zoveel mogelijk haar gang te laten gaan, met minimaal beheer. Een belangrijke verandering was het stoppen van de waterafvoer – een maatregel die vroeger werd gebruikt om landbouwgrond droog te houden.  

Nu heeft water weer een centrale rol in het ecosysteem, wat het gebied zijn natuurlijke, authentieke karakter heeft teruggegeven. 

Mijn tips:

• Vogelspotten bij de watergebieden: breng een verrekijker mee spot watervogels en andere dieren in de watergebieden en vennetjes van het Drents-Friese Wold.  

• Wandel over het Boomkroonpad naar een punt van 22,5 meter hoog en bevind je letterlijk tussen de boomkronen, waar de vogels fluiten en de eekhoorns leven.   

• Maak een huifkartocht: deze huifkarritten worden vaak begeleid door een gids die meer vertelt over de natuur, flora en fauna van het gebied.
  

Of wandel de ANWB-route (ca. 11 km, ca. 2 uur en 20 min.) → 

Liever je eigen route uitstippelen? Tip: de gedetailleerde ANWB-wandelregiokaart Drents-Frieze Wold →

Als je vanuit het westen richting Utrecht rijdt, kom je hier de eerste serieuze heuvels tegen: de Amerongse Berg op de Utrechtse Heuvelrug. Het is een fantastische plek om te wandelen met veel hoogteverschillen en mooie uitzichten. 

Een wandeling op de Amerongse Berg begint met een klim door dichte bossen, waar je het contrast ziet tussen hoge, rechte sparren en jongere loofbomen die zorgen voor een divers bladerdak.  

Als je verder omhoog loopt, worden de paden steiler en kronkeliger. Je passeert open plekken waar grasheuvels getuigen van de geschiedenis van het gebied. Op het hoogste punt heb je een prachtig uitzicht over de uitgestrekte bossen en glooiende heuvels van de Utrechtse Heuvelrug. 
 
In dit gebied ligt een bosreservaat: het Bosreservaat Galgenberg. In Nederland hebben we 60 reservaten aangewezen waar de natuur helemaal haar gang mag gaan. We laten de natuur zichzelf ontwikkelen en we onderzoeken hoe dit proces verloopt. Dit is belangrijk, omdat we nog veel moeten leren over natuurlijke bossen in Nederland. 

 
Mijn tips op en rond de Amerongse Berg:

• Uitkijktoren: beklim de uitkijktoren op de Amerongse Berg voor een adembenemend uitzicht over de Utrechtse Heuvelrug.  

• Geocaching: ga op avontuur met geocaching, waarbij je met behulp van een GPS of smartphone verborgen schatten in het bos kunt vinden. Geschikt voor zowel kinderen als volwassenen. 

• Kasteel Amerongen: combineer je wandeling met een bezoek aan het nabijgelegen Kasteel Amerongen, waar je meer leert over de lokale geschiedenis en kunt genieten van de prachtige tuinen. 

Gaan? We hebben een wandelroute voor je uitgestippeld (ca. 8 km, 2 uur)  →

Laarzen aan! In de Gelderse Poort, aan de oevers van de Rijn en de Waal bij Nijmegen, wandel je door een dynamisch natuurgebied waar de rivieren weer de ruimte krijgen.  

Hier hebben we kilometers uiterwaarden teruggegeven aan de natuur. Dat heeft geleid tot een ruig landschap met rivierduinen, nevengeulen en een mix van graslanden, ruigtes en ooibossen. Je kunt hier struinen door een landschap dat continu verandert. 

De bossen in dit gebied zijn anders dan op de droge Veluwe. Hier groeien de bomen snel om de winterse overstromingen te overleven. Het water vormt het landschap, brengt plantenzaden mee en creëert leefruimte voor bevers, otters, wilde paarden, en runderen.  
 
Lepelaars en zilverreigers 

Zomers wandel je over rivierduinen vol bloemen, terwijl in de herfst lepelaars en zilverreigers in het gebied neerstrijken. In de winter biedt de dijk langs de Waal een geweldig uitzicht op tienduizenden overwinterende ganzen. Bij schemering spot je misschien zelfs een bever. En in de Rijnstrangen broeden zeldzame rietvogels. Het is echt gaaf om door zo’n gebied te lopen. En ik vind het geweldig dat er weer plek is voor dit soort initiatieven. Dat is duurzaamheid in actie! 

_____________________________________
Levende Rivieren 

De ANWB werkt samen met onder andere Wereld Natuur Fonds en Natuurmonumenten aan meer ruimte voor de natuur en recreatie in een klimaatbestendig rivierengebied van Rijn, IJssel, Waal en Maas.  

Zodat we dichtbij huis kunnen genieten van al het moois dat ons rivierenlandschap te bieden heeft.

Hoe? Dat lees je in het manifest Ruimte voor Levende Rivieren →
_____________________________________

Marieke’s tips in de Gelderse Poort

• Plan een kano- of kajaktocht: verken het gebied vanaf het water. Peddel door rustige kreekjes en geniet van de omliggende flora en fauna. 

• Bezoek de Millinger Theetuin: maak een uitstapje naar de Millinger Theetuin. Drink een kopje thee of koffie terwijl je uitkijkt over de tuinen, ontworpen in een mediterraan thema.  

• Bezoek het Bezoekerscentrum Gelderse Poort: ontdek meer over de geschiedenis, het natuurbeheer en de biodiversiteit van het gebied.  
   

Of ontdek ANWB’s 5-daagse wandelcruise Gelderse Poort →

 

In tegenstelling tot het vlakke, open land dat je van Groningen kent, is het Kloosterbos Ter Apel in Westerwolde een prachtig en gevarieerd bos. Met een geschiedenis van meer dan 1000 jaar.  

In dit bos ligt een historisch klooster. Tijdens een wandeling zul je merken dat het klooster een sfeer ademt alsof je ieder moment een kloosterbroeder kunt tegenkomen. Ook al zijn die hier nu niet meer; je voelt hun aanwezigheid gek genoeg nog steeds.  

Er is veel werk verricht om de cultuurhistorische waarde van dit klooster en de omgeving in stand te houden. We hebben zichtlijnen hersteld, de vijver opgeknapt en de entree weer mooi gemaakt. Beeldbepalende bomen – zoals tulpenbomen en moeraseiken – worden zorgvuldig beheerd om te zorgen dat ze maximaal kunnen groeien en bloeien.  

Kronkelende rivier

Als je vervolgens langs de herstelde rivier Ruiten Aa loopt, die sierlijk door het landschap slingert, zie je hoe de natuur opnieuw tot leven is gekomen.  

Ooit een recht kanaal, nu een kronkelende rivier vol met leven: waterplanten wiegen in de stroom, en libellen dansen boven het oppervlak.  

De veranderingen aan de rivier hebben niet alleen de natuurlijke schoonheid teruggebracht, maar ook een bloeiend ecosysteem gecreëerd dat zorgt voor betere waterbeheersing. 
 
Mijn tips in en rond het Kloosterbos:

• Speelbos ’t Egelnest: hier kunnen kinderen vrij spelen op klauterstammen, hutten bouwen en kliederen met de waterpomp en zandbak.  

• Fiets door Westerwolde: huur een fiets en verken de schilderachtige fietsroutes door Westerwolde: langs rivieren en door bossen en pittoreske dorpjes. 

• Verken de heidegebieden: bezoek het heidegebied Ter Borg rondom Westerwolde. In de zomer geniet je hier van het paarse tapijt van bloeiende heide. Een mooie afwisseling met het bosrijke Kloosterbos. 

Of wandel door de coulissen van Westerwolde met deze ANWB-wandelroute (ca. 11.2 km, 2 uur en 30 min.) →

Mijn favoriete bos is het Savelsbos in Zuid-Limburg, één van de meest fascinerende bossen van Nederland.  

Dit hellingbos met zijn golvende heuvels is uniek voor ons vlakke land. Het bos is ontzettend divers, mede door de eeuwenlange invloed van mensen. Vroeger kapten mensen hier op kleine schaal hout, wat het zonlicht de ruimte gaf. Hierdoor konden struiken en kruiden zich ontwikkelen, naast de indrukwekkende oude bomen die nog steeds staan. 

 
In de herfst krijgt het Savelsbos een schitterend kleurenpalet van diepe rood-, oranje-, en geeltinten, dankzij de verschillende boomsoorten zoals eiken, beuken en esdoorns. In het voorjaar komt het bos tot leven met bloeiende planten, waaronder zeldzame orchideeën. Het contrast tussen de imposante oude bomen en de heldere, bloemrijke open plekken zorgt voor dan een betoverend landschap. 

Wat het Savelsbos nog meer bijzonder maakt, zijn de sporen van de prehistorische mensen die hier ooit leefden. Tussen de bomen liggen oude vuursteenmijnen verborgen, die een intrigerend kijkje geven in het verre verleden van deze plek. 

Mijn tips in en rond het Savelsbos:

• Maak een orchideeënwandeling: in het voorjaar bloeien zeldzame orchideeën in het Savelsbos. Volg de gemarkeerde wandelroutes om deze bijzondere bloemen te bewonderen.
  

• Verken de prehistorische vuursteenmijnen: ontdek de verborgen vuursteenmijnen in het Savelsbos tijdens een begeleide wandeling en leer meer over het leven van de vroegste bewoners van de regio.
  

• Bezoek de nabijgelegen wijngaarden: maak een uitstapje naar een van de lokale wijngaarden rondom het Savelsbos, bijvoorbeeld Wijngaard Apostelhoeve.

Wil je het echte wildernis-gevoel van het Savelsbos ervaren? →

De Emmerdennen in Drenthe hebben nét hun 200-jarig bestaan gevierd. Oorspronkelijk werden hier alleen dennen geplant – daarom de naam. Maar al snel hebben mensen daar andere soorten bijgeplant. Daardoor is dit nu een ongelooflijk gevarieerd bos, met bomen in alle leeftijden. Dit zorgt voor een rijk ecosysteem met schimmels, insecten, vogels en zoogdieren.  

Ook al is het een stadsbos, het lijkt net een heel oud, groot woud als je er doorheen loopt. Met hoge bomen die een groen dak vormen boven mosrijke paden. Echt fantastisch mooi!  

Om de Emmerdennen gezond en mooi te houden, wordt het bos zorgvuldig beheerd. Elke boom wordt afzonderlijk beoordeeld om te bepalen of deze gekapt moet worden. Zo krijgen jonge bomen voldoende licht en ruimte om te groeien. Daarnaast worden er nieuwe boomsoorten geïntroduceerd om het bos te wapenen tegen klimaatverandering.  

Zo kunnen de komende generaties ook genieten van dit rijke landschap. 
 

Mijn tips in en rond de Emmerdennen: 

• Vollemaanwandeling: maak met de gids van Staatsbosbeheer een wandeling bij vollemaan door de Emmerdennen. 

• Hunebedden: rijd zo’n tien minuten met de auto naar Hunebed D45 en Hunebed D43 voor een bijzondere blik in de prehistorische geschiedenis. 

• Mountainbiken in de omgeving: verken de omgeving van de Emmerdennen op een mountainbike; er zijn verschillende uitdagende routes die je door bossen, velden, en langs historische plekken leiden. 

Drenthe barst van de wandelroutes. De een nog mooier dan de ander →
 

Beeld: Rene Mensen 

Het Speulderbos in de Noord-Veluwe wordt ook wel ‘Het bos van de dansende bomen’ genoemd.  

Het is een prachtig, groot beukenbos waar vroeger de rechte stammen werden uitgezaagd voor gebruik. De kromme bomen bleven staan, omdat die niet goed bruikbaar waren. Nu zorgen deze kromme beuken voor een sprookjesachtige sfeer. Vooral als mist door het bos trekt en de bomen lijken te bewegen in de nevel. Prachtig! 

 
Het bos is een beschermd gebied met een rijk ecosysteem. Vol dikke, grote douglassparren en lariksen.  

In de kern van het Speulderbos wordt de natuur volledig met rust gelaten. Hier worden geen bomen gekapt, zodat de natuurlijke processen vrij hun gang kunnen gaan.  

In de omliggende zones wordt wel selectief hout geoogst om het bos gezonder en meer divers te maken. Er wordt gewerkt aan een afwisseling van naaldbomen en loofbomen, om de biodiversiteit te bevorderen. En het bos weerbaarder te maken tegen ziekten en klimaatveranderingen. 

Doen in en rond het Speulderbos:

• Ga naar het bezoekerscentrum Nunspeet: leer meer over het ecosysteem van het Speulderbos en de geschiedenis van de Veluwe. 

• Wild spotten: ga op wildspotavontuur in de schemering of vroege ochtend, wanneer de kans het grootst is om herten, wilde zwijnen en vossen te zien. Het Speulderbos is een van de weinige plekken in Nederland waar je nog volop wild kunt tegenkomen. 

• Picknicken bij het Solse Gat: geniet van je lunch bij het mysterieuze Solse Gat, een grote kuil vlakbij het Speulderbos, omringd door oude bomen en perfect voor een rustige pauze in de natuur. 

Wandelen met kinderen? In het Speulderbos is een hele leuke rode uitgestippeld → 

En je kunt zelfs kamperen in het Speulderbos →