Eerst wordt er een tas koffie ingeschud – voor niet-Limburgers: een kop koffie geschonken – bij een goede vriend die in de oude pastorie in het dorpje Mheer woont. Het is het vaste vertrekpunt voor de wandelingen van Vivianne Heijnen (39), staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Niet zozeer dit specifieke adres, maar altijd bij vrienden en familie. In haar weekenden doet ze niets liever dan samen wandelen op haar geboortegrond, Zuid-Limburg. Langs glooiende velden vol maïs, suikerbieten, graan of wijnstokken. Dwars door de dorpjes Mheer, Banholt en Noorbeek met hun karakteristieke vakwerkhuizen en kerken. Overal komt Vivianne – die we op haar verzoek tutoyeren – bekenden tegen met wie ze een praatje maakt. Onbekenden krijgen een opgewekte groet. Het landschap is hier onlosmakelijk verbonden met de mensen. Samen, dat is Viviannes sleutelwoord. Ook in Den Haag, waar ze sinds haar beëdiging in januari dit jaar doordeweeks woont en werkt. Onder haar taken vallen onder meer duurzaam vervoer en fietsbeleid.

Vroeger was Nederlandse wijn ‘niette zuupuh’.

Waar kom je tegenwoordig thuis: in Den Haag of hier in Zuid-Limburg?
‘Hier is mijn thuis. Ik ben opgegroeid in Spaubeek, dat is het eerste plaatsje in Limburg waar de heuvels beginnen. Als kind speelde ik veel buiten, met mijn broer of kinderen uit de straat. Als je uit deze streek komt, is het heel normaal om in het weekend met je familie te wandelen in het heuvelland. Mijn opa en oma gingen vaak mee. Vrienden en familie vormen de basis voor mij. Ieder weekend ga ik naar Zuid-Limburg, dan gaan we samen wandelen. Dit gebied rondom Mheer vind ik een van de mooiste stukken van het heuvelland. Zodra ik hier ben, voel ik me erg fijn en thuis. In Den Haag ben ik de hele week druk en daar maken mensen zich ook erg druk. Als ik hier kom, zie ik dat mensen ook met andere dingen bezig zijn. Dat helpt relativeren.’

Waarmee houden mensen zich hier bezig?
‘Er is hier in de dorpen een heel hecht gemeenschapsleven. De bewoners hebben een gedeelde trots: het landschap, maar ook gedeelde tradities. Ik zal een voorbeeld laten zien.’ Midden op het dorpsplein van Mheer, tegenover de kerk, staat een naaldboom; de stam lang en kaal, helemaal bovenin een kruin van takken. ‘Dat is een mei-den. Op de eerste zaterdag van mei halen alle vrijgezelle mannen van het dorp, de jonkheid, een den uit het bos en zetten die op het plein als symbool voor vruchtbaarheid. Het is een eeuwenoude traditie die hier in alle dorpen nog volop leeft. Zo heb je in het zuiden ook veel schutterijen en natuurlijk is er het carnaval. Tradities beleef je samen en ze verbinden enorm. Dat probeer ik ook heel erg in Den Haag te doen: die verbinding zoeken, zorgen dat je dingen samen doet. Ook met de oppositie. Ik ben van een partij (het CDA, red.) die erg van de gemeenschapszin is. Je leeft niet alleen voor jezelf, maar ook omdat je iets wilt betekenen voor een ander. Zo probeer ik te leven. Dat drijft mij ook in mijn portefeuille, waarin onderwerpen zitten die voor de langere termijn zijn, ook voor toekomstige generaties, zoals duurzaam vervoer en milieu.’

‘ELEKTRISCH RIJDEN
MOET HAALBAAR EN
BETAALBAAR ZIJN
VOOR IEDEREEN’

Een van de langere termijndoelen voor ­duurzaam vervoer is dat er vanaf 2035 geen nieuwe diesel- en benzinevoertuigen verkocht mogen worden binnen de EU. Gaan we die doelstelling halen?
‘Daar gaan we gewoon keihard naartoe werken. Sterker: het kabinetsbeleid is dat we dat al in 2030 hebben gerealiseerd. We moeten zorgen dat de laadcapaciteit op orde is voordat we helemaal overstappen op elektrisch rijden. Momenteel staat 28 procent van de Europese laadpalen in de publieke ruimte in Nederland. We zijn koploper, maar we moeten blijven investeren in goede laadinfrastructuur. Daarbij moeten we zorgen dat mensen privé genoeg laadmogelijkheden hebben. Het kabinet heeft 7,5 miljard euro beschikbaar gesteld voor het bereikbaar maken van nieuwe woningbouwlocaties. In de infrastructuur van nieuwe wijken moeten we slimme laadsystemen voor elektrische auto’s inrichten. Laatst was ik in een nieuwbouwwijk in Utrecht waar ze de woningen hebben voorzien van slimme laders. In de uren dat huishoudens veel stroom gebruiken, leveren de auto’s stroom terug aan de huizen en op rustige momenten worden de auto’s volgeladen. We innoveren snel in Nederland. Daarnaast hamer ik erop dat elektrisch rijden haalbaar en betaalbaar moet zijn voor iedereen. Ik spreek nu veel leasemaatschappijen om afspraken te maken voor versneld elektrificeren. De leaseauto’s van nu zijn de tweedehands auto’s van morgen. Ook hier geldt: we moeten het samen doen.’ 

Ineens staat Vivianne stil. Rondom zien we heuvels in verschillende tinten groen en geel. Een kerktorentje doemt op vanuit de vallei. ‘Kijk, dit vind ik zó ontzettend mooi, dit landschap.’ Een paar passerende wielrenners schieten voorbij. Na de gebruikelijke groet zetten ze de afdaling in. 

Fiets jij zelf ook graag?
‘Alleen functioneel. In Maastricht rijd ik op een elektrische fiets, sinds kort heb ik ook een normale fiets in Den Haag. Daar ben ik blij mee; voor mijn werk zit ik veel in de auto. Als staatssecretaris moet ik gebruikmaken van een auto met chauffeur, vanwege bereikbaarheid en ­veiligheid, maar nu kan ik voor kortere trajecten de fiets pakken.’  

Welke rol is er voor de fiets weggelegd in het gevecht om de openbare ruimte?
‘We hebben er voor het eerst voor gezorgd dat de fiets als een volwaardig vervoermiddel wordt gezien. Als we nieuwe infrastructuur aanleggen, moet de fiets standaard worden meegenomen. Eerder was dat een verantwoordelijkheid van regionale overheden. In de eerste ronde trekken we 370 miljoen euro uit voor projecten met een rol voor de fiets. Denk aan verbetering van fietsenstallingen in stationsomgevingen. Daarnaast werken we aan fietstunnels en kijken we samen met lokale overheden waar we snelfietsroutes kunnen aanleggen. Als jij op een veilige en snelle manier met een fiets ergens naartoe kunt, dan zie je de fiets misschien eerder als een goed alternatief voor de auto. Laatst hebben we een snelfietsroute geopend in de buurt van Rotterdam. Daar is het nu heel aantrekkelijk om de fiets te pakken in plaats van de auto. Fietsen is niet alleen gezond, het vergroot ook de actieradius van mensen. Zeker met elektrische fietsen. Ik zie de hele infrastructuuraanpak als een ecosysteem: alles moet goed op elkaar aansluiten. - Hee Pierre!’

’Zodra ik in Limburg ben, voel ik me fijn en thuis.’

Aangekomen in het dorpje Banholt, loopt Vivianne een bekende tegen het lijf. Na een gesprekje in het Limburgs, rijdt Pierre zijn auto voor om ons mee te nemen naar zijn wijngaard in Noorbeek, tegenwoordig een wijndorp met in totaal zeven wijngaarden. Achter een hek met daarop de woorden ‘Wijngaard Noordal’ staan 1500 wijnstokken tegen een heuvel, goed voor 1500 flessen chardonnay-wijn. ‘Zijn wijnen staan in sterrenrestaurants op de kaart’, zegt Vivianne trots. ‘Zelf drink ik ook graag witte wijn, als het kan Limburgse. Ik vind de kwaliteit echt goed.’ Pierre neemt een volle druiventros in zijn hand: ‘Vroeger was Nederlandse wijn niette zuupuh. Ze wordt steeds beter. Dit is een droomoogst.’ In de verte, op de groene heuvel staat zijn pinot gris, zo wijst Pierre. En daar weer achter, dat bos, dat is België. ‘Als je hier wandelt, loop je zo België binnen zonder het in de gaten te hebben’, vertelt Vivianne. 

Wat is je grootste ambitie voor de komende jaren? 
‘Dat we Nederland een stukje duurzamer maken. En daarmee de wereld beter doorgeven aan volgende generaties dan we ’m zelf hebben aangetroffen.’

We zijn terug bij de oude pastorie. Op de stoep staat een auto met achter het stuur Viviannes chauffeur. Den Haag wacht. Maar ­voordat ze haar vertrouwde heuvelland verlaat, loopt ze naar binnen om haar goede vriend gedag te zeggen. Daar is altijd nog tijd voor, zo werkt dat nu eenmaal in Zuid-Limburg.

Interview: Jasmine Groenendijk Fotografie: Ellen van Bennekom Visagie: Niels Wahlers