PRAKTISCH GEZIEN ZITTEN ER MOMENTEEL DUIDELIJK WAT HAKEN EN OGEN aan het halen van je rijbewijs. Zo is de gemiddelde wachttijd om de eerste keer te mogen afrijden bij het CBR op dit moment vijftien weken. Dat komt voornamelijk doordat er 300 duizend examens moesten worden ingehaald die in coronatijd niet konden doorgaan. Daar komt bij dat het in deze krappe arbeidsmarkt moeilijk is nieuwe examinatoren binnen te halen. Toch relativeert Jan Jurgen Huizing, directeur bedrijfsvoering van het CBR, het probleem: ‘Als je met je rijopleiding begint en je neemt één les per week, dan ben je 30 weken verder voordat je gaat afrijden. Als je rijschool je op tijd inschrijft, hoef je van die wachttijd dus geen last te hebben.’ Bovendien kun je ervoor kiezen om in een andere regio af te rijden, merkt hij op, want buiten de Randstad zijn de wachttijden veel korter. ‘Maar het eerlijke verhaal is: het zal nog wel even duren voordat de wachttijden op al onze locaties helemaal zijn weggewerkt.’

Het CBR is het niet eens dat het halen van je rijbewijs steeds moeilijker wordt. Huizing erkent wel dat het verkeer complexer en drukker is geworden. ‘Mensen hebben meer lessen dan vroeger nodig om voldoende getraind te zijn in allerlei verkeerssituaties.’ In die zin zou je kunnen zeggen dat het dus moeilijker is geworden om je rijbewijs te halen, maar daar wil Huizing niet aan. ‘Het rijexamen is net zo moeilijk als vroeger. Als je je goed voorbereidt en je inschrijft bij een kwalitatief goede rijschool, heb je niets te vrezen.’

Ook Casper Wassenberg van ANWB Rijopleiding, die namens verschillende rijschoolhouders spreekt, vindt niet dat het halen van je rijbewijs moeilijker wordt. Het wordt wel ánders. Met name door de capaciteitsproblemen bij zowel rijscholen als het CBR. ‘Sinds de laatste lockdown zijn wachttijden voor een eerste rijexamen uit de bocht gevlogen en vanwege de boeggolf aan kandidaten die tijdens de coronamaatregelen niet konden lessen zijn de agenda’s van bijna alle rijscholen zo vol dat ook die inmiddels veelal werken met een wachtlijst.’

VEEL NIEUWE RIJSCHOLEN
De lange wachttijden bij rijscholen hebben als ongewenst bijeffect dat steeds meer rijinstructeurs ervoor kiezen om een eigen rijschool te starten, zegt Wassenberg. Het aanbod van leerlingen is zo groot, dat er voor iedereen werk is. ‘Het is vooral de uitstroom van instructeurs, die vroeger bij een rijschool werkten en nu voor zichzelf zijn begonnen, die ons zorgen baart. Dit maakt de problemen bij de grote rijscholen zoals van ANWB Rijopleiding alleen maar groter én de markt wordt overspoeld met nieuwe rijscholen.’

Dit terwijl de kwaliteit tussen al die verschillende aanbieders nu al sterk uiteenloopt, weet het CBR. Huizing: ‘Nederland telt ongeveer 8000 rijscholen. Je hebt er tussen met slagingspercentages van onder de tien procent, maar ook van boven de 80 procent.’ Het CBR vindt dat veel te weinig mensen in één keer slagen. Het landelijk gemiddelde ligt al jaren rond de 50 procent. De oorzaak zit ’m volgens Huizing niet in de examinering, maar in de voorbereiding. Leerlingen worden nu vaak op examen gestuurd terwijl ze daar nog helemaal niet klaar voor zijn. ‘Het gebeurt meer dan 3000 keer per jaar dat een examinator het examen voortijdig afbreekt omdat het te gevaarlijk is om verder te rijden.’

NIVEAU OMHOOG
Arno Smits, voorzitter BOVAG Rijscholen, kan zich bij dat laatste alleen maar aansluiten. In tegenstelling tot de anderen meent hij dat het halen van je rijbewijs wel degelijk steeds moeilijker wordt. ‘Natuurlijk. De verkeersintensiteit is veel hoger dan 20 of 30 jaar geleden.’ Maar wat Smits betreft mag de rijopleiding ook moeilijker. ‘De manier waarop we nu opleiden is zwaar achterhaald. Het is heel examengedreven en gaat te weinig in op de inhoud. Het gemiddelde niveau van de Nederlandse bestuurder kan een stuk beter. Mensen willen met zo min mogelijk lessen hun rijbewijs halen, terwijl het niet zou moeten gaan over kosten. Er verongelukken in ons land nog elke dag mensen in het verkeer, en 90 tot 95 procent van de ongelukken is te wijten aan menselijk falen. ‘Veilig Thuiskomen’ is een recht maar niet vanzelfsprekend, een gedegen opleiding is de basis.’ 

Tekst: Roxanne Vis Illustraties: Kay Coenen Fotografie: ANP