Tekst: Jasmine Groenendijk Foto: Marijn Scheeres

Iedere vrijdag gaan Herman Sieben (67) uit Zwolle en Willy Jansen (61) uit Wijhe samen op pad om paddenstoelen te zoeken. Voor hun plezier, maar ook voor onderzoek.

Samen op paddenstoelentocht, hoe ontstond die traditie?
Herman: ‘Op mijn 25ste kwamen paddenstoelen tijdens een wandeltocht in Friesland letterlijk op mijn pad. Ik begon me erin te verdiepen en werd lid van de Nederlandse Mycologische Vereniging (een netwerk van vrijwilligers die de Nederlandse paddenstoelen bestuderen, red.). Later begon ik paddenstoelenworkshops te geven.
Zo leerde ik Willy acht jaar geleden kennen: ik gaf een workshop aan haar buurtschap.’
Willy: ‘Hij kon prachtig vertellen. Na die workshop vulde mijn boekenkast zich langzaam met paddenstoelenboeken en sloot ik me aan bij werkgroepen in Zwolle en Deventer om paddenstoelen te inventariseren. Net als Herman, dat doen we allebei nog steeds. Los daarvan besloten we iedere vrijdag samen op pad te gaan.’

Waarom paddenstoelen?
Herman: ‘Het is altijd een verrassing wat je tegenkomt. Paddenstoelen zijn het vruchtlichaam van schimmels, zoals een appel de vrucht van een boom is. Die schimmels vormen een netwerk onder de grond, of in hout. Na regen komen er ineens allerlei paddenstoelen tevoorschijn.’
Willy: ‘Er is een goede kans dat je een nieuwe soort voor Nederland ontdekt. Veel soorten zijn hier nog niet waargenomen, doordat Nederlanders niet massaal paddenstoelen inventariseren. In 2016 ontdekten we een wilgenbundelzwam. Hartstikke leuk.’

Wat is de beste tijd en plaats om paddenstoelen te vinden?
Willy: ‘Veel mensen denken dat paddenstoelen alleen in het najaar te zien zijn, maar dat is een fabel. Er zijn ook voorjaarspaddenstoelen, zoals morieljes. En elfenbankjes groeien het hele jaar door.’
Herman: ‘In de herfst zie je wel de meeste, maar die periode schuift op. Vroeger was het na de eerste nachtvorst, rond 15 oktober, wel gedaan met de meeste paddenstoelen. Nu kom je tot in november nog veel paddenstoelen tegen. Afhankelijk van het weer bepalen we in welk gebied we gaan zoeken. Bij droogte zijn er minder paddenstoelen, dan verkiezen we een moerasgebied zoals de Weerribben-Wieden.’
Willy: ‘Overal waar organisch materiaal is, zijn paddenstoelen. Regelmatig zoeken we op onze knieën tussen stukken boomschors. Sommige voorbijgangers vragen dan: “Gaat het wel goed met u?” Kun je nagaan hoe mensen reageren als we gedroogde koeienvlaaien omkeren.’

Waarom zijn jullie inventarisaties belangrijk?
Herman: ‘Sommige paddenstoelen zijn een goede indicator voor de kwaliteit van de natuur. In de jaren 70 ging het aantal gevonden cantharellen met 80 procent achteruit. Dat kwam door de verzuring van het milieu. Over een aantal jaren kunnen we aan de hand van sommige paddenstoelen zien welk effect een nieuw stikstofbeleid op de natuur heeft. Om die gegevens goed vast te leggen heb je veel mensen nodig die consequent waarnemingen doen. 2022 is daarom
het jaar van de vliegenzwam. Die soort is zo herkenbaar, dat heel Nederland mee kan ­inventariseren.’ 