Zeker niet. In een enquête die we onlangs hielden onder zo’n 1.000 ANWB-leden gaf bijna 1 op de 10 aan weleens last te hebben van tunnelangst. 1 op de 20 geeft toe het serieus spannend te vinden om door een tunnel te rijden.

Geen schokkende aantallen, als we deze resultaten vergelijken met onze oosterburen. In Duitsland geeft de helft (van 1.200 ondervraagden) aan enigszins bang te zijn voor tunnels. Vrouwen (67 procent) flink meer dan mannen (36 procent). Wellicht heeft het ermee te maken dat we in eigen land nauwelijks lange tunnels hebben en dat er zelden wat voorvalt in onze tunnels.

Maar rijden we door de Alpen naar onze vakantiebestemming, dan krijgen velen toch een ongemakkelijk gevoel als er een zo’n kilometerslange joekel opdoemt.

Dat tunnels ‘een dingetje’ zijn in de vakantie, blijkt ook wel uit het feit dat er in juli en augustus goed op wordt gegoogeld. ‘Alternatieve routes om de Gotthardtunnel te vermijden’ en ‘Mont Blanc-tunnel vermijden’ poppen in de zomermaanden op. En dat is niet alleen vanwege de wachttijden.

Volgens rijinstructeur en -docent Theo Smit van ANWB Rijopleidingen hebben veel mensen een bepaalde vorm van rijangst, maar is lang niet iedereen daar open over. ‘Uit schaamte, maar ook omdat ze bang zijn dat ze anders iets met die angst moeten doen.’

In een lange tunnel kunnen verschillende angsten samenkomen, zegt hij. ‘Rijd je al niet graag in het donker, of heb je überhaupt lichte rijangst, en ben je ook claustrofobisch? Dan word je in een tunnel nogal op de proef gesteld.’

Voor sommige weggebruikers is een tunnel niets bijzonders; zij vinden het hooguit vervelend dat de DAB-radio er even mee stopt, zo blijkt uit bovenstaande open vraag in onze enquête.

Veel anderen zijn op hun hoede voor eventueel gevaar en rijden wat voorzichtiger dan op een gewone weg. Ook vaak genoemd: ‘beklemmend’, ‘niet prettig’, ‘spannend’, ‘eng’, ‘claustrofobisch’, ‘opgesloten’, ‘benauwend’ en ‘unheimisch’.

Een enkeling staat liever niet stil in een tunnel, ‘dan denk ik: als-ie maar niet instort’. ‘Blij als ik erdoorheen ben’ wordt ook diverse keren genoemd.

Dat laatste herkent ANWB’s autoredacteur Gert Wisse wel. Hij vindt de meeste tunnels niet zo spannend, maar in een tunnel als de Gotthard krijgt hij liever geen lekke band. En ook in de Kanaaltunnel gaat zijn hartslag lichtelijk omhoog.

‘Dan denk ik toch: er moet nu echt even niks gebeuren. Je moet niet te veel bezig zijn met hoe diep je onder de grond zit, want dan krijg je het benauwd.’

Ook rijinstructeur Theo Smit rijdt niet voor zijn lol door tunnels. ‘Ik denk dat ieder normaal denkend mens het niet fijn vindt in een lange tunnel. Zelfs ik als rijinstructeur voel me niet heel prettig in een lange, donkere tunnel als de Gotthard.

Je hebt toch het gevoel dat je weinig uitwijkmogelijkheden hebt en je kunt niet omkeren.

Echt bang ben ik niet, maar als ik een andere weg zou kunnen nemen waarmee ik even snel op mijn bestemming zou zijn, zou ik dat doen.’ 

Er zijn grofweg twee dingen die je kunt doen:  

of je gaat er toch door,  

of je vermijdt ze.  

Laat jij je niet tegenhouden door je angst en pak je die tunnels?  

Dan helpt het je misschien om als ontspanningsoefening bewust en regelmatig diep in- en uit te ademen. Dit is een veelgebruikte manier om te kalmeren.  

Rijinstructeur Theo Smit: ‘Praten met anderen in de auto kan ook helpen, als afleiding. Of zet een rustig muziekje op.’ Maak die tunnel vooral niet te groot in je hoofd, want voor je het weet ben je er weer uit en lacht de zon je weer toe.

Autoredacteur Gert Wisse: ‘Als je zelf echt bang achter het stuur zit, kun je ook je partner – mits je die (bij je) hebt – vragen of die de tunnel voor zijn of haar rekening wil nemen. Als bijrijder is zo’n tunnel misschien nog steeds eng, maar je kunt in die positie in ieder geval geen gevaarlijke situaties veroorzaken.’

Vind jij het zo vreselijk spannend dat geen ademhalingsoefening je tot bedaren kan brengen? Dan is het beter om tunnels toch te mijden, adviseert ‘de Duitse ANWB’ ADAC.

Eenmaal in de tunnel kun je namelijk niet meer omkeren.

En als je achter het stuur een paniekaanval krijgt, breng je niet alleen jezelf, maar ook andere weggebruikers in gevaar en daar is niemand bij gebaat.

Rijinstructeur Theo Smit: ‘Elke angst is in principe te overwinnen. Sommige rijscholen hebben instructeurs in dienst die gespecialiseerd zijn in rijangst. Wij ook. Zij kunnen je helpen om stapje voor stapje over je angst heen te komen. Dat gebeurt door middel van exposure, oftewel confrontatie met die tunnels. Maar je wordt echt niet meteen in het diepe gegooid.’

Hulp zoeken is altijd beter dan je kop in het zand steken: ‘Als je niets doet aan die angst, loop je het risico dat het steeds extremer wordt. Dan ben je nog verder van huis.’ Maar ga voor hulp wel naar iemand met verstand van zaken, benadrukt Smit.

‘Je moet niet snel die tunnel door met een willekeurige bekende die jou wel eens even gaat laten zien dat het allemaal wel meevalt. Dat kan averechts werken.’

Op 4 juni 2024 stelde de Provincie Zuid-Holland de (nog lege) Corbulotunnel open voor automobilisten die tunnels normaal met een flinke boog omzeilen. ‘Deze training was echt bedoeld voor mensen uit de omgeving die de tunnel niet durfden te gebruiken’, aldus Johanna van Zwol, van Rijangstlabel.

‘Mensen rijden soms al meer dan 10 jaar niet meer en dan is het toch fantastisch dat ze in één zo'n dag een hele andere ervaring meekrijgen.’

‘Begin 2020 hebben wij eenzelfde training in de Gaasperdammertunnel bij Amsterdam gegeven. En we hebben alweer een tunnel (in aanbouw) op het oog.’

Van de ondervraagde ANWB-leden met tunnelvrees laten de meesten zich niet door hun angst beperken: ze rijden gewoon door tunnels, ook al vinden ze het spannend. 

Maar 1 op de 10 van hen kiest liever voor een alternatieve route zónder (grote) tunnels.  

‘Houd er wel rekening mee dat je vaak (aanzienlijk) langer onderweg bent als je tunnels mijdt”, zegt autoredacteur Gert Wisse. ‘Een voordeel is dan weer dat over de bergpas rijden vaak onwijs mooi is.’ 

Tip: download de ANWB Onderweg-app om jouw (vakantie)route te plannen →

1 op de 10 ANWB-leden kiest liever een alternatieve route
(zonder tunnel)

Ryfylketunnel | 14,4 km |  Noorwegen

Arlbergtunnel |  14 km |  Oostenrijk

Tunnel du Fréjus |  12,9 km |  Frankrijk/Italië 

Tunnel du Mont-Blanc |  11,6 km |  Frankrijk/Italië 

Gudvangatunnel |  11,4 km |  Noorwegen

6.


7.

8.

9.

10.

1.

2.

3.

4.

5.

Boknafjordtunnel | 26,5 km | Noorwegen (opent in 2031) 

Laerdaltunnel | 24,5 km | Noorwegen 

Fehmarnbelttunnel | 18,2 km | Denemarken/Duitsland (opent in 2029) 

Gotthardtunnel | 16,9 km | Zwitserland 

Tunnel förbifart Stockholm |  16,5 km |  Zweden (opent in 2030)