Wij Nederlanders hebben een internationale koppositie als fietsland. Met 4,8 miljard ritten per jaar trappen we wat af. 

Sterker nog: meer dan een kwart van álle verplaatsingen doen we op de fiets. Afstanden tot een kilometer of vijf zijn bij uitstek populair. Van een kort ritje naar de supermarkt tot even naar vrienden of de kinderen naar de sportclub of school. En ook meer dan de helft van alle woon-werkreizen leggen we af op de fiets.  

Maar in het najaar verandert dit patroon. Het gebruik van de fiets neemt drastisch af:

Uit een recente enquête die we hielden onder onze ANWB-leden blijkt dat we tussen mei en augustus de fiets het meest gebruiken (92 procent) - tegenover nog geen 40 procent tussen november en februari. (Zie slide 2.)

Dit vind jij: Doorfietsen in de herfst?

Hoe komt het toch dat we massaal op de rem trappen zodra de eerste herfstblaadjes op het fietspad dwarrelen?

Het slechte weer komt als belangrijkste reden naar voren uit ons ledenonderzoek.

Maar liefst 82% van de ondervraagde leden geeft aan dat regen, wind en kou de belangrijkste reden zijn om de fiets te laten staan. En de auto te starten. Of gebruik te maken van het openbaar vervoer.

Wat doe jij als het buiten natter wordt?  
Blijf je doorfietsen? Of berg je je stalen ros op de in schuur om er pas weer naar te kijken als de lente aanbreekt?

90% van de tijd is het droog in de late herfst en winter

‘In het late najaar en de winter hebben we vooral te maken met frontale regen (zie kader, red.), uit grootschalige weersystemen. Meestal trekken deze gebieden van het westen naar het oosten over het land.

In deze gevallen kun je dus prima naar de neerslagradar kijken. Je ziet zo’n front liggen en kunt uitrekenen hoelang het duurt voordat de neerslag bij jou aankomt.’ 

‘Van november tot en met december regent het ongeveer tien procent van de tijd. Negentig procent van de tijd is het dus gewoon droog', weet KNMI-klimaatadviseur Carine Homan. 

‘Het is wel zo dat het aan het einde van de herfst en in de winter vaker regent dan in de lente en zomer. Dan regent het circa zes procent van de tijd.’ 

Slechts tien procent kans op een nat pak dus.

Bovendien, zegt Homan, zijn de weersvoorspellingen in het najaar op de korte termijn vaak goed te voorspellen en kun je prima vertrouwen op de neerslagradar:

‘Door de klimaatverandering zal de hoeveelheid neerslag in de herfst en winter verder toenemen’, vult Homan aan. ‘Hoe warmer de lucht, hoe meer waterdamp de lucht kan bevatten, en hoe meer neerslag er vervolgens ook naar beneden komt.

Het aantal dagen waarop neerslag valt zal niet of nauwelijks toenemen. Maar als het regent, regent het harder.’

Maar geldt dat voor het hele land?

Recent onderzoek wijst uit dat het onder de rook van grote steden gemiddeld harder regent dan in de dorpen er omheen.

Doordat steden warmer zijn en er hoge gebouwen staan, duwen ze lucht omhoog en remmen ze de luchtstromen af. Met als gevolg dat er wolken en regenbuien ontstaan.

Een goed regenpak blijft dus – zeker in de Randstad – geen overbodige luxe. 

Het hebben van een alternatief vervoersmiddel blijkt voor ANWB-leden ook een belangrijke reden om de fiets te laten staan. Bijna alle ondervraagde ANWB-leden (97%) pakken de auto als ze de fiets laten staan.

Jaap Steensma, woordvoerder Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, signaleert in het kader van de campagne Kort Ritje? Da’s zo gefietst dat voor korte ritjes naar werk, de sportschool of vrienden de macht der gewoonte vaak wint. En de auto wordt verkozen boven de fiets. ‘De grootste belemmering om voor korte ritjes de fiets te pakken is in het najaar het weer.’ 

En dat is jammer.  

Steensma: ‘Want fietsen is goed voor portemonnee, lijf en natuur. Maar we willen comfortabel en representatief op kantoor aankomen, en niet verregend.’  

Terwijl de helft van alle autoritten korter is dan 7,5 kilometer. En één derde zelfs korter dan 5 kilometer.